Czesław Okołów

Biogram

Czesław Okołów urodził się 21 grudnia 1935 roku, w miejscowości Biała w Puszczy Białowieskiej (dzisiaj na Białorusi). Ojciec Wacław Okołów – absolwent Wydziału Leśnego Uniwersytetu w Poznaniu był leśniczym w Białej. Matka Jadwiga z domu Mironowicz pochodziła spod Mołodeczna i miała wykształcenie średnie. Przed wybuchem wojny ojciec został służbowo przeniesiony na Polesie do Nadleśnictwa Chotynicze, gdzie pełnił funkcję adiunkta. 10 lutego 1940 roku wraz z wieloma innymi rodzinami leśników zostali wywiezieni przez sowietów do tajgi wołogodzkiej. Po pół roku ojciec zachorował i zmarł. Po amnestii matka wraz z Czesławem i jego młodszym bratem Ryszardem przeniosła się na południe do Kazachstanu. Znaleźli się między Czymkientem a Taszkientem, gdzie matka początkowo pracowała w kołchozie, potem została mężem zaufania, a następnie sekretarzem Związku Patriotów Polskich. Niestety, z głodu zmarł młodszy brat Czesława – Ryszard. W 1946 roku Czesław wraz z matką powrócili do Polski.
Początkowo osiedlili się na Pomorzu, w Bobolicach niedaleko Koszalina, gdzie Czesław rozpoczął naukę w czwartej klasie szkoły podstawowej. Potem przenieśli się do Siemiatycz i Bielska Podlaskiego. Tutaj ukończył szkołę średnią. W 1953 roku rozpoczął studia na Wydziale Leśnym SGGW w Warszawie, które ukończył w 1958 roku uzyskując tytuł magistra inżyniera. W tym samym roku w październiku rozpoczął pracę w Nadleśnictwie Bielsk, początkowo jako praktykant, a po 9 miesiącach na stanowisku adiunkta. W kwietniu 1960 roku został przeniesiony do Białowieskiego Parku Narodowego z zadaniem unowocześnienia ekspozycji parkowego muzeum. W czerwcu tego roku przewidziane były bowiem obrady zgromadzenia generalnego Światowej Unii Ochrony Przyrody w Warszawie, a Białowieża miała być miejscem wycieczki pokongresowej.
Później Czesław Okołów zajmował się także biblioteką, rejestrował prace naukowe, rozpoczął obserwacje fenologiczne, a także pisał kronikę parku. Zaczął również własne badania naukowe, których efektem było obronienie w 1967 roku rozprawy doktorskiej. W tym samym roku został pracownikiem naukowym na stanowisku starszego asystenta, z jednoczesnym pełnieniem obowiązków kustosza muzeum. Następnie awansował na adiunkta naukowo-badawczego, a później na kierownika pracowni naukowej. W 1989 roku został zastępcą dyrektora Białowieskiego Parku Narodowego, nadal opiekując się muzeum. W 1991 roku został pełniącym obowiązki dyrektora BPN. W końcu został dyrektorem i kierował Białowieskim Parkiem Narodowym do stycznia 2003 roku, do czasu przejścia na emeryturę.
W czasie swojej pracy starał się przede wszystkim gromadzić materiały dotyczące dziejów Puszczy Białowieskiej (piśmiennictwo, biblioteka). Jest współautorem z profesorem J. J. Karpińskim pierwszego tomu i kolejnych sześciu tomów bibliografii białowieskiej do końca 2000 roku. Ponadto prowadził badania m.in. nad wpływem turystyki na uszkodzenia systemów korzeniowych drzew, czy rozkładem drewna w lesie w warunkach naturalnych.
Miał okazję uczestniczyć w Światowym Kongresie Parków Narodowych w Caracas (Wenezuela) w 1992 roku. Wcześniej udało mu się uzyskać stypendium i uczestniczyć w międzynarodowym seminarium kształcącym pracowników ochrony przyrody, organizowanym przez służby parków narodowych Kanady, Stanów Zjednoczonych i Uniwersytet w Michigan. Jest jedynym Polakiem, który to seminarium ukończył. Ponadto uzupełnił swoją wiedzę na temat ochrony przyrody uczestnicząc w seminarium organizowanym przez profesora Stefana Myczkowskiego na Akademii Rolniczej w Krakowie. Z osiągnięć zawodowych ma pierwszą i drugą specjalizację NOT-u w zakresie ochrony lasu i zawodową leśnictwa. Opublikował dużo różnych informacyjnych i popularno- naukowych publikacji i przewodników. Łącznie drukiem ukazało się około 450 pozycji. Jest też przewodnikiem białowieskim.
Obecnie Czesław Okołów mieszka Białowieży.